ए डिभिजन लिग समयमै हुनेमा आशंका

अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले फुटबलको मेरुदण्ड मानिने शहीद स्मारक ए डिभिजन लिग पुस २६ बाट आयोजना गर्ने निर्णय गरिसकेको छ। महिना दिन बाँकी रहेको अवस्थामा सहभागि हुने क्लवले अहिलेसम्म दर्ता गराएका छैनन्। 

अघिल्लो संस्करणको वक्यौता रकम बाँकी रहेको अवस्थामा क्लवले सहभागिता जनाउन चाहिरहेका छैनन्। सहभागि हुने क्लवलाई एन्फाले पुस पहिलो साता भित्र क्लव दर्ता गराएर पहिलो किस्ताको तयारी खर्च लिन पत्राचार गरेपनि प्राविधिक हिसावमा भने क्लवहरु तयारी नपुगेको भन्दै चिन्तित छन्। यसले निर्धारित मितिमा नै लिग हुन्छ भन्नेमा अन्योलता भएको छ। 

शहीद स्मारक ए डिभिजन लिग घोषित मितिमा नै गर्न अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले क्लवलाई पत्राचार गरिसकेको छ। पुस पहिलो साता भित्र दर्ता गराए लिग तयारी खर्च दिने भनिए पनि क्लवले अघिल्लो संस्करणको लिगको वक्यौता रकम दिन माग राख्दै दर्तालाई विलम्व गरिरहेका छन्। 

बक्यौता रकम नपाएको भन्दै केही साता अघि मात्र केही अधिकांश क्लवले एन्फामा रकम भुक्तानीको ज्ञापन पत्र बुझाएका थिए। तिनै मध्येको संकटा क्लवका अध्यक्ष इन्द्रमान तुलाधरले एन्फाबाट पठाएको पत्र अनुसार तयारी खर्च उपलब्ध गराएको अवस्थामा क्लव दर्ता गर्न तयार भएको बताए। 

सधैं लिग आयोजना गर्दा ठूलो मात्रामा रकम खर्च हुने गरेको र छुट्टयाएको रकम समयमा पाउन नसक्दा क्लव सञ्चालनमा समस्या भएको बताए। उनले एन्फा र क्लवबीच डबल लिग, काठमाडौं भन्दा बाहिर लिग आयोजना र कम्तीमा पनि ६ महिना लिग सञ्चालनको अवधि निश्चित भएको खण्डमा मात्रै आफूहरु लिग खेल्न तयार भएको बताए। अध्यक्ष तुलधारले तोकिएको मितिमा लिग हुन प्राविधिक हिसावमा कठिन हुने भएकाले लिग नहुनेमा क्लव चिन्तित भएको बताए।

उनले भने, ‘एन्फाको निर्देशन पालना गर्नु क्लवको दायित्व हो। एन्फाले दिएको निर्देशन हामीले पालना गर्छौं। लिगको स्टेकहोल्डर भएको नाताले हामीले सल्लाह सुझाव दिन्छौं। लिग हामी सबैको साझा विषय हो। सल्लाह र सुझाव लिन्छौं र दिन्छौं पनि। एन्फा र क्लवबीच ए डिभिजन लिगका विषयमा भएको सहमति भनेको डबल राउण्ड रोबिन लिग गर्ने, लिग घटीमा पनि ६ महिना चलाउने, काठमाडौं उपत्यका भन्दा बाहिर पनि आयोजना गर्ने विषयमा भएको छ। यसमा हामी सम्झौता गर्दैनौं। यस बाहेक अन्य विषयमा सम्झौता गरेर पनि अगाडि बढ्नसक्छौं। तीन मुख्य विषयमा भएको सहमति बेगर हामी क्लव सहमत छैनौं। एन्फाबाट पाउने पर्ने वक्यौतामा समस्या भएको र नयाँ सिजनका लागि पेस्की दिने विषयमा एन्फा पछाडि हटेको छ। यसमा हाम्रो बिमती छ। उहाँहरुले पठाएको पत्र अनुसार टिम इन्ट्री गर्न तयार छौं। तर प्राविधिक हिसावमा तयारीको विषय चुनौतिपूर्ण छ। उहाँहरुले अध्ययन गर्नुभएको होला। यस्तो अवस्थामा हामी सहयोग गर्न तयारी छौँ र उहाँहरु आफ्नो प्रतिबद्धताबाट पटकपटक भाग्न पाउनुहुन्न।’ 

एन्फाले भने निर्धारित मितिमा नै लिग सञ्चालनका लागि क्लव दर्ता गर्दै प्रक्रिया पूरा गरेर तयारी खर्च लिनका लागि आह्वान गरेको छ। 
एन्फाका महासचिव किरण राईले पुरानो वक्यौता भुक्तानीका लागि प्रक्रिया अगाडि बढिसकेको बताए। त्यसका लागि एन्फाले मंसिर २३ सहभागि हुने सबै क्लवलाई पत्राचार गरेको र पुस पहिलो साता भित्र प्रक्रिया पूरा गरे क्लव दर्ता गरेर पहिलो किस्ताको रकम लिन आग्रह गर्नुभयो। यससँगै लिगको विषयमा रहेको अन्योलता हटेको महासचिव राईले बताए।

उनले भने, ‘क्लवको माग भनेको पुरानो वक्यौता पाउनुप¥यो र नयाँ सिजनका लागि पेस्की उपलब्ध गराउनुप¥यो भन्नुभएको हो। नयाँको पहिलो  किस्ता हामीले दिँदैछौं। पुरानोको सन्दर्भमा प्रक्रिया नपुगेर रोकिएको छ। प्रक्रिया पूरा गर्न हामीले भनिरहेका छौं। प्रक्रिया पूरा गरिसेका क्लवको सन्दर्भमा भुक्तानीका लागि अगाडि बढाईसकेका छौं। लिग सुचारु गरिहाल्नुपर्ने भएकाले हामीले क्लवहरुलाई पत्राचार गरिसकेका छौं। पुस पहिलो साताभित्र क्लव दर्ता गर्दै सम्झौता गरेर तयारी खर्च लिन आग्रह गरेका छौं।’

पछिल्लो समय फुटबल गतिविधि नहुँदा खेलाडीहरु विकल्पका बाटो रोजिसकेका छन्। केही खेलाडी व्यवसायिक फुटबलका लागि विदेशीएका छन् भने केही खेलाडीले फरक विधामा भविष्य खोजिरहेका छन्। 

मोफसलमा आयोजना हुँदै आएका प्रतियोगिता पनि एन्फाको क्यालेण्डरमा आयोजना हुन मुस्किल भइरकेको छ। सोही अवस्थामा विश्वभर फैलिएको कोरोना महामारीले अन्य क्षेत्रमा जस्तै फुटबलमा पनि व्यापक असर गर्यो। 

एन्फामा पंकजविक्रम नेम्वाङको नेतृत्वमा नयाँ कार्यसमिति आएपनि निर्वाचनका बेलामा बाँडिएका एजेण्डा अनुसार फुटबलमा कामले गति लिनसकेको छैन। आफ्नो जीवन नै खेलमा समर्पण गरेका खेलाडीलाई फुटबल गतिविधि नहुँदा कठिन हुँदै गएको छ। 

मुस्किलले केही महिना मात्र हुने फुटबलले खेलाडीलाई बाँच्न गाह्रो भएको र विकल्पको बाटो रोज्नुपर्ने बाध्यता भएको नेपाली टोलीका पूर्व सदस्य विक्रम लामा बताउनु हुन्छ। पूर्व राष्ट्रिय खेलाडी लामाले फुटबलमा जीवनयापन गरीरहेका खेलाडी र फुटबल विकासका लागि घरेलु लिग व्यवस्थित र परिमार्जित हुनुपर्ने माग राखे। 

उनले भने, ‘फुटबलको घरेलु संरचना बलियो नभएसम्म देशको फुटबलको विकास हुँदैन भन्ने मान्यता संसारभरको नै हो। त्यसका लागि लिग निकै आवश्यक पर्छ। एउटा खेलाडीले खेलमा लाग्छु, प्रगति गर्छु भनेर लागि सकेपछि सबै विषयलाई छोडेको हुन्छ। यस्तै अवस्थामा घरेलु लिग हुनुपर्छ। फुटबल गतिविधि नहुँदा कतिपय खेलाडील विकल्पको बाटो खोज्नुपर्ने बाध्यता छ। अर्ध व्यवसायिक भएपनि खेलाडीहरु फुटबलसँग जोडिएका छन्। खेलाडीले आर्थिकविषयमा जोडिएका पनि छन्। ती खेलाडीले परिपूर्ति गर्न नपाएको खण्डमा विकल्पको बाटो खोज्न बाध्य छन्। यो विषय हिजोदेखि भएको थियो र अहिले पनि छ। यसका लागि फुटबलमा जीवनयापन गरिहेका खेलाडी र फुटबल विकासका लागि घरेलु लिग व्यवस्थित र परिमार्जित तरिकाले हुनुपर्छ।’

क्लव र फुटबल संघको विवादले फुटबलको मेरुदण्ड मानिने लिग अहिले दुविधामा छ। फुटबल संघले निर्धारित समयमा नै लिग सञ्चालनको वाचा राखेपनि क्लवको मागले यसलाई दुविधामा पुर्याएको हो। 

यस्तै, अवस्थामा खेलाडी लामाले क्लव, खेलाडी र संघले आपसी समझदारीबाट फुटबल सञ्चालनमा ध्यान दिनुपर्ने सुझाव दिए। 

फुटबल भित्रको समस्या समग्र नेपाली फुटबलको समस्या भएको भन्दै असमझदारीका विषयलाई टुङ्ग्याउँदै फुटबल सुचारु गर्न माग गर्नुभयो। खेलाडीको अधिकार भनेको फुटबल खेलेर देशको प्रनिधित्व गर्ने भएको भन्दै लामाले स्वच्छ वातावरणमा फुटबल उपलब्ध गराउन जिम्मेवारी निकाकयसमक्ष आग्रह गरे।

उनले भने, ‘फुटबल संघको एउटै परिवार भएपछि केही असमझदारी हुन्छ। यसले केलाई असर गर्छ भन्दा समग्र नेपाली फुटबललाई गर्छ। यस्तो अवस्थामा हामीले आफ्नो असझमदारी सबै पक्षसँग बसेर टुङ्ग्याउनु पर्छ। यसले फुटबललाई फाइदा गर्छ। फुटबल विकासको लक्ष्यतिर पुग्छ। अहिले नेपाली फुटबल जुन संरचनामा छ त्यो संरचनाबाट परिवर्तन हुन जरुरी छ। खेलसँग जोडिएका खेलकर्मीका सबै विषयलाई सम्बोधन गरिनुपर्छ। सेवा सुविधा मात्र विषय होइन यसबापत फुटबललाई फाइदा हुनुपर्छ। खेलाडीको अधिकार भनेको फुटबल खेलेर देशको प्रनिधित्व गर्ने हो। स्वच्छ वातावरणमा फुटबल गतिविधि निर्वाद रुपमा चल्नुपर्छ।’

पछिल्लो संस्करणको शहीद स्मारक ए डिभिजन लिग सकिएको झन्डै वर्ष दिन भइसेको छ। यो बीचमा संघमा नयाँ कार्यसमितिको प्रवेश भयो। तरपनि फुटबलको समस्या समाधानमा नयाँ नेतृत्व उदासीन देखिन्छ। 

यस्तो अवस्थामा लिग आयोजना गर्न आवश्यक रकम जुटाउन एन्फाले राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् र अन्य निकायसँग सहयोगको अपिल गरेको छ। मुख्य प्रायोजकको रुपमा रहेको कतार एयरवेजले हात निकाल्दा एन्फा आर्थिक रुपमा संकटमा छ। आपसी खिचातानीमा रुमलिएको एन्फा नेतृत्व र कठिन आर्थिक अवस्थाले लिग समयमा नै नहुने प्रश्न पनि उत्तिकै छ।